Głoska „r” pojawia się w mowie dziecka zwykle ok. 4-5 roku życia. Nieprawidłową artykulację głoski „r” lub jej brak nazywamy rotacyzmem. Istnieją 3 rodzaje rotacyzmu:
Czy moje dziecko mówi bezdźwięcznie?
Dziecko z mową bezdźwięczną mówi np. „potaj mi pułkę s masłem” albo „opiecuje, jusz safsze pętę kszeczny”, albo „cisiaj nic nam pani nie satała to tomu”. Zamiana samogłosek dźwięcznych na ich bezdźwięczne odpowiedniki wygląda następująco: dziecko zamiast „b” mówi „p”, zamiast „d” mówi „t” i dalej: „g” zamienia na „k”, „dz” na „c”, „dż” na „cz”, „dź” na „ć”, „w” na „f”, „z” na „s”, „ż” na „sz”, „ź” na „ś”. Głos dziecka zwykle jest cichy, monotonny, mowa niewyraźna, wargi i policzki słabo napięte.
U małych dzieci (3 – 5 lat) czasem występuje tzw. niepłynność fizjologiczna, która bardzo przypomina jąkanie. Jest ona spowodowana tym, że małe dziecko chce i próbuje dużo powiedzieć, ale jego skromne jeszcze możliwości językowe na to nie pozwalają. W każdym przypadku niepłynności (zarówno tej rozwojowej – naturalnej, jak i tej wymagającej terapii) warto wiedzieć, jak postępować, by pomóc dziecku osiągnąć płynność mówienia:
Rodzice dzieci w wieku przedszkolnym często zadają sobie pytanie: „Czy moje dziecko sepleni?” Istotnie, seplenienie jest częstą wadą wymowy spotykaną u dzieci zarówno w wieku przedszkolnym, jak i w wieku szkolnym. Seplenienie to nieprawidłowa wymowa głosek syczących (s, z, c, dz), szumiących (sz, ż, cz, dż) lub ciszących (ś, ź, ć, dź). Jest wiele rodzajów seplenienia, najczęściej spotykane to:
Zabawy na rozwijanie umiejętności prawidłowego oddychania
1. Kto strzeli gola?
Usiądźcie obok siebie przy stole. Poproś dziecko o zbudowanie bramki z klocków. Następnie przygotuj dwie słomki i lekką piłeczkę.
Proponuję serię różnych zabaw dla dzieci wspomagających ich rozwój. Chcę zwrócić uwagę na różnorodność ćwiczeń, które służą rozwojowi dziecka. Ćwiczenia i zabawy przyczynią się do rozwoju mowy, słuchu, wyobraźni, pamięci, logicznego myślenia. Ćwiczenia te będą dosyć przypadkowo zestawione, ale mam nadzieję, że niektóre się spodobają.
I. Kategoryzacja to umiejętność, która pozwala dzieciom odkrywać istniejący w świecie porządek, dostrzegać relacje łączące różne elementy rzeczywistości, zauważać, abstrahować oraz stosować panujące reguły. Zdolność dokonywania kategoryzacji leży u podstaw inteligencji, warunkuje umiejętność tworzenia klas i zbiorów, dostrzegania cech wspólnych oraz cech odróżniających. Z tego powodu nie należy ćwiczeń kategoryzacji kończyć na nauczeniu dziecka, że klocek przynależy do zbioru klocków. Przecież może także pasować do przedmiotów okrągłych, czerwonych, drewnianych. Jabłko może należeć do zbioru: owoców, okrągłych, czerwonych lub zielonych, słodkich lub kwaśnych, twardych lub miękkich. Zróbmy wszystko, aby nauczyć dzieci wielowymiarowego patrzenia na świat, zauważania i tworzenia porządku w oparciu o umiejętność dostrzegania i abstrahowania reguł.
Percepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania, różnicowania i interpretowania bodźców wzrokowych Opanowanie umiejętności percepcyjnych jest warunkiem efektywnej nauki w szkole.
Ćwiczenia motoryki narządów artykulacyjnych – u większości dzieci z wadą wymowy występuje obniżona sprawność narządów artykulacyjnych. Przyczyną bywają także, szczególnie u dzieci młodszych, nieprawidłowe nawyki związane z jedzeniem, np. podawanie przez długi czas rozdrobnionego, zmiksowanego jedzenia lub karmienie butelką.
Ćwiczenia logopedyczne początkowo powinny być wykonywane przy kontroli wzrokowej – przed lustrem, stopniowo przechodząc do ćwiczeń bez kontroli wzroku. Wszystkie ćwiczenia powinny być prowadzone w formie zabawowej.
I. Ćwiczenia oddechowe – sprzyjają wydłużaniu fazy wydechowej, co powoduje poprawę jakości mowy.
Do ćwiczeń oddechowych wykorzystujemy piórka, bańki mydlane, słomki, piłeczki ping-pongowe, wiatraczki.
I. Zabawa „Poszedł Jarek na jarmarek” – liczba osób biorących udział w zabawie dowolna. Zadanie polega na wymienianie zakupów. Liczba zakupów do zapamiętania uzależniona od wieku dziecka. Każdy uczestnik powtarza od początku co było kupione we właściwej kolejności i dodaje swój zakup. Przykład: Poszedł Jarek na jarmarek kupił: kota, następna osoba mówi: poszedł Jarej na jarnmarek kupił: kota, psa itd.
Przy małej liczbie uczestników każda osoba bierze udział w zabawie kilka razy.
